Specials
2014, Rotterdam
Ontwerpend onderzoek
I.s.m. Bas Sala (Studio Bas Sala) & Sander van der Ham (Stipo).

Ondersteund door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en de Dienst Kunst & Cultuur van de gemeente Rotterdam.

Reizen is één van de belangrijkste redenen voor mensen om zich in de publieke ruimte te begeven. Daarbij hoort ook wachten, op tram, metro of bus. Wachtvoorzieningen zoals abri's behoren tot de basisuitrusting van het publieke domein. Daarmee horen zij ook onderdeel uit te maken van de stedelijke contekst. Opvallend vaak is dit echter niet het geval en zijn deze plekken generiek en anoniem vormgegeven. OV-wachtplekken bieden juist een uitgelezen kans om meerwaarde te verschaffen aan het gebruik en de betekenis van de publieke ruimte, met de al aanwezige infrastructuur voor mobiliteit als drager.
Doel van het onderzoek was het in kaart brengen, ontleden en duiden van wachten als publieke activiteit en het genereren van ontwerpoplossingen gericht op het verbeteren van de ruimtelijke en sociale kwaliteit van OV-wachtplekken.

 
> Friction as a Design Strategy (etalage)
> Public Space Detective (etalage)
 

KLEIN PUBLIEK GEDRAG

Iedere ruimte lokt een uniek gedragspatroon uit bij gebruikers. Welk gedrag het meest voorkomt hangt van allerlei factoren af. De schaal en inrichting van de ruimte is daarbij belangrijk; deze verklaren vaak dat mensen zich op het ene plein anders gedragen dan op het andere. De Amerikaanse socioloog William H. Whyte toonde aan dat de inrichting van publieke ruimtes van invloed is op het 'kleine' gedrag van mensen. Zijn onderzoek “The social life of small urban spaces” liet zien dat met de juiste interventies stedelijke ruimten plotseling van karakter kunnen veranderen en andersoortig spontaan gebruik en gedrag kunnen oproepen.
Whyte deed zijn onderzoek in de jaren '70 van de vorige eeuw. Sindsdien is er veel veranderd; de introductie van de mobiele telefoon maar ook het rookverbod zijn van invloed op het gebruik en het gedrag van mensen in de publieke ruimte.
Aangezien wachten een specifieke vorm van publiek gedrag is hebben we het onderzoek voortgezet en uitgebreid naar klein publiek gedrag in het algemeen, door middel van tijdelijke interventies op drie locaties in Rotterdam.
De onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd tijdens het We Love Public Space Festival op 19 mei 2017 in Rotterdam.

PUBLIC SPACE DETECTIVE

Op uitnodiging van Argus, de vereniging van Master studenten van de Faculteit Bouwkunde, TU Delft, traden Floor van Ditzhuyzen en Ron Blom op als moderator tijdens het Play-Public Event.  Door middel van 'action research' is onderzocht in hoeverre het Stationsplein functioneert als publieke ruimte.
Het Stationsplein is een transit-ruimte, ontworpen met zo min mogelijk wrijving of hinder; geen obstakels zoals banken, lantaarnpalen of andersoortige objecten. Deze leegheid zorgt er voor dat het plein functioneert als een podium voor de monumentale architectuur van het Station en het Groothandelsgebouw. Maar niet elke publieke ruimte is ook een publieke plek. Welke delen van deze ruimte zijn publieke plekken? Waar is bewijs van stedelijk leven en hoe manifesteert zich dat?
Met het spelen van het 'Public Space Detective Game' zijn we te werk gegaan als een detective en hebben we het Stationsplein onderworpen aan een onderzoek naar sporen van publieke activiteit; kauwgom, sigarettenpeuken, etc. De hoeveelheid zwerfvuil per vierkante meter is een indicatie voor het niveau van publieke activiteit op een bepaalde plek; roken, wachten, zitten, eten, etc; de zogenaamde 'zooi'-index. Foto's van de gemarkeerde plekken zijn te vinden op Instagram via de hashtag #publicspacedetective; een catalogus van sporen van publiek leven.

Public Space Detective is onderdeel van ons onderzoek naar klein publiek gedrag in de hedendaagse openbare ruimte. De resultaten zijn gepresenteerd op het 'We Love Public Space' Festival 2018.